Naukowcy z University College London i Aarhus University w Danii udowodnili tezę, że ufanie innym oraz ich opiniom sprawia nam przyjemność. Dowiedli, że w momencie, gdy inni ludzie zgadzają się z naszą opinią, w naszym mózgu zwiększa się aktywność obszaru odpowiedzialnego za nagrodę. Im więcej przychylnych opinii, tym aktywność jest większa. W badaniu wykazano również, że niektórzy z badanych są bardziej uzależnieni od pozytywnych opinii, niż inni badani. Jak wobec tego dołączyć do drugiej grupy, aby mieć pewność, że podejmowane przez nas decyzje rzeczywiście są nasze?
Zdajemy się na opinie innych w różnych dziedzinach życia jak chociażby w decyzjach zakupowych. Skoro tak ważna jest opinia innych o parze spodni, butelce soku lub telewizorze, to pomyśl, jak bardzo niektórzy z nas są podatni na aprobatę (lub nie) w domu, pracy, wśród znajomych. Większość ludzi uważa się za niezależnych i samodzielnie myślących. Dlaczego więc codziennie uzależniają swoje dobre samopoczucie i komfort emocjonalny od innych? Od komplementu koleżanki w pracy, która zauważy (lub nie) nową sukienkę? Pochwały szefa za zrealizowany plan kwartalny? Czułości ze strony partnera po przygotowaniu romantycznej kolacji? Jak zmienić się i przestać przejmować się tym, co myślą o Tobie inni?
Dlaczego przejmujemy się tym, co mówią inni?
Ludzie (czy tego chcemy, czy nie) są zwierzętami bardzo społecznymi. Traktując kontakty społeczne jako zasób, tworzymy rozległe wielopoziomowe relacje. Społeczność, w której żyjemy, determinuje wiele obszarów naszego życia, nauka przez naśladowanie, korzystanie ze społeczności jako punktu odniesienia, źródła informacji czy sposobu na podwyższenie własnego statutu to tylko część funkcji, jakie pełnią relacje interpersonalne. W ludziach potrzeba przynależności i akceptacji, buduje się w sposób naturalny. Lubimy być lubiani przez innych, docenieni czy zauważeni.
Problem pojawia się, gdy źródłem informacji o nas samych, a w konsekwencji poczucia własnej wartości jest jedynie aprobata społeczna. W takiej sytuacji często w nadmiarze uwaga przekierowana jest na zbieranie informacji zwrotnych płynących od innych. Ciągłe zastanawianie się na tym „Co inni powiedzą?”, „Jak nas ocenią?” itp. nie tylko negatywnie wpływa na wiele obszarów życia, ale jest również sygnałem, który powinien zachęcić do pracy nad sobą, swoimi potrzebami i samooceną. Kiedy pojawia się przymus dopasowania się do reszty społeczności, spełnienia ich oczekiwań, a przynajmniej naszych wyobrażeń dotyczących tych oczekiwań, warto spróbować to zmienić.
Jak nie przejmować się tym, co mówią inni?
Prosty sposób, jak sprawdzić, czy jesteś zależny od opinii innych. Przeczytaj poniższe zdania.
- Interesujesz się tym, co inni mówią o Tobie lub myślą.
- Masz dobre pomysły, ale czasem boisz się wprowadzić je w życie.
- Często szukasz aprobaty ze strony innych lub zachowujesz się tak, żeby uniknąć odrzucenia.
- Obawiasz się występować publicznie.
- Boisz się mówić, co myślisz.
Jeśli możesz się zgodzić nawet z częścią tych wypowiedzi, to znaczy, że opinia innych jest dla Ciebie istotna. Pamiętaj: opinia to nie fakt. Faktem jest, że stolicą Polski jest Warszawa. Opinią natomiast, że Warszawa jest najpiękniejszym miastem w Polsce (najbrzydszym, najbogatszym etc.). Faktem jest również to, że opinie innych nie muszą rządzić Twoim życiem.
Pierwszym krokiem, który należy zrobić to przyjrzenie się powodom, dla których przejmujesz się opinią innych. Jaka emocja stoi za frazą: przejmować się? Samo przejmowanie może być wyrazem lęku, złości, smutku związanego z odrzuceniem, poczuciem nieadekwatności. Przyjrzenie się temu pozwoli poznać deficyt, który ma zniwelować akceptacja innych. To znowu otwiera drzwi do poszukania innych, bardziej konstruktywnych metod wypełniania tego braku.
Może trening asertywności da Ci odpowiedź na pytania?
Nauka stawiania własnych granic i szanowania cudzych ułatwia uporządkowanie relacji społecznych, ograniczenie nawyku zgadywania cudzych oczekiwań, opinii i myśli. Nadmierne przejmowanie się opinią innych z czasem zaciera granicę między tym, co moje, a tym, co innych. Danie sobie i innym prawa do posiadania i wyrażania opinii w szacunku do wyznaczonych granic sprzyja nienadawaniu nadmiernego znaczenia cudzym opiniom przy jednoczesnym bagatelizowaniu własnych.
Zacznijmy od małych kroków:
- Wyznacz 3 osoby z twojego środowiska, których ewentualnymi opiniami, osądami nie będziesz się przejmować. Niech to będzie zaplanowane działanie, które potraktujesz jak eksperyment. Warto wybrać osoby, z którymi nie masz silnych więzi, ale niech nie będą to zupełnie ci obojętni ludzie. Poobserwuj, jakie konsekwencje to przynosi, przyjrzyj się, co ułatwiało ci to zadanie, co było pomocne w nieprzejmowaniu się nimi. Ten eksperyment przyniesie informacje pomocne w porządkowaniu relacji, które są dla ciebie ważniejsze.
- Spróbuj przez kilka dni nie oceniać innych – za każdym razem, kiedy przyłapiesz się na surowej ocenie innych, spróbuj tę myśl przeformułować na pozytywny komunikat (na przykład: zamiast „Jak on się ubrał do pracy?” powiedz: „Ubrał się, jak chciał, jak potrafił. Ma do tego prawo”).
Osoby, które bardzo przejmują się tym, co inni powiedzą, często same są krytyczne wobec otoczenia. Praca nad złagodzeniem swojego krytycyzmu ułatwia dystansowanie się wobec cudzego. Zacznij nazywać i wyrażać swoje emocje i potrzeby. Uwaga skierowana do swojego wnętrza oddala od skupiania się na cudzych myślach i oczekiwaniach. Zrób w ciągu dnia „stop-klatki”, podczas których spróbuj sprawdzić, jaka emocja teraz w Tobie dominuje i jaka potrzeba za nią stoi. Z czasem potrzeba słuchania własnych emocji, oczekiwań i zaspakajania ich w konstruktywny sposób zmniejszy przymus zaspakajania jej przez aprobatę innych.
Warto pamiętać, z każdy czasem przejmuje się tym, co inni pomyślą, powiedzą, jednak jeżeli zachowanie to zaczyna wpływać na większość podejmowanych działań i przytłaczać, warto podjąć próbę zmiany.
