Szybki rozwój chirurgii plastycznej, zabiegów medycyny estetycznej, a także nieustanna pogoń za wyidealizowanym pięknem prezentowanym w social mediach — właśnie to sprawia, że wiele kobiet i mężczyzn nie akceptuje swojego wyglądu. Czasem z drobnych kompleksów przeradza się to również w uzależnienie, a nawet swego rodzaju obsesję. Takie zjawisko to dysmorfofobia. Przekonaj się, na czym konkretnie polega i jak z tym walczyć.
Dysmorfofobia — co to jest?
Słowo dysmorfofobia pochodzi z języka greckiego i oznacza brzydotę. Właśnie dlatego dysmorfofobia często jest nazywana lękiem przed byciem brzydkim. Jednak w przypadku tego zaburzenia problem jest znacznie głębszy, ponieważ zaczynasz mieć zniekształcony obraz własnego ciała. Problemem jest również przekonanie o nieestetycznej budowie ciała, co powoduje duży dyskomfort, a także obniżenie poczucia własnej wartości.
Kto najczęściej ma problem z dysmorfofobią?
Choć dysmorfofobia ciągle jest dość słabo poznana przez naukowców, to coraz częściej jest dostrzegana u młodych osób. Właśnie ta grupa jest najbardziej narażona na ten problem psychiczny, co przede wszystkim jest związane z e sporą ilością czasu spędzanego w sieci. W końcu to właśnie zdjęcia celebrytów i gwiazd Internetu powodują u młodych osób niechęć do własnego ciała. Szczególnie jest to zauważalne w okresie dorastania, gdy ciało dopiero się kształtuje. Poza tym ta grupa wiekowa często jest jeszcze dość naiwna i nie dostrzega fałszu w prezentowanych zdjęciach — w końcu większość z nich jest sztucznie poprawiona w programach graficznych.
Jakie są objawy dysmorfofobii?
Zazwyczaj bardzo trudno jest jednoznacznie określić, czy nadmierne zainteresowanie swoim wyglądem wynika z poznawania dorastającego ciała, czy może są to pierwsze objawy dysmorfofobii. W końcu zainteresowanie swoim wyglądem jest zupełnie naturalne. Dlatego konieczna jest obserwacja i kontrola na tym, ile czasu poświęcasz na myślenie o swoim wyglądzie, poprawianie go, a przede wszystkim, jakie emocje budzi w Tobie własne ciało.
Najczęstsze objawy dysmorfofobii
- nieustanne patrzenie w lusterko,
- perfekcjonizm,
- wysoka wrażliwość na uwagi dotyczące własnego ciała,
- doświadczenie krytyki,
- samodzielna próba usunięcia niedoskonałości np. skórnych,
- zbyt częste korzystanie z solarium i zabiegów medycyny estetycznej,
- nadmierne czesanie włosów bądź ich zapuszczanie,
- regularne pytanie się otoczenia o swój wygląd,
- myślenie o swoim wyglądzie przez kilka godzin każdego dnia — czasem jest to nawet 8 godzin,
- skupienie się na jednym lub kilku potencjalnych defektach czy wadach ciała,
- porównywanie swojego wyglądu z innymi — szczególnie często wzorem stają się gwiazd znane z pierwszych stron popularnych magazynów bądź osób popularnych w social mediach,
- kompleksy oraz negatywna ocena własnego ciała powodują wyalienowanie i unikanie kontaktu z rówieśnikami.
Jak poradzić sobie z dysmorfofobią?
Warto zwrócić uwagę na fakt, że stale pogłębiająca się dysmorfofobia może doprowadzić do wielu problemów psychicznych — depresji, fobii społecznych, a także zaburzeń odżywiania, lękowych czy obsesyjno-kompulsywnych. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja, a także skuteczne leczenie. Zazwyczaj diagnozę stawia psycholog lub psychiatra i to właśnie Ci specjaliści pomogą Ci w poradzeniu sobie z powstałym zaburzeniem psychicznym. Wówczas zazwyczaj stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna, dzięki której możesz poznać przyczyny tych problemów, co znacznie ułatwia zrozumienie, a także walkę z brakiem akceptacji swojego ciała. W trakcie leczenia ważna jest także nauka radzenia sobie z negatywnymi myślami i pokonywaniem własnych słabości. Czasem konieczne jest stosowanie leków — szczególnie wtedy, gdy dysmorfofobia przyczyniła się do powstania innych zaburzeń psychicznych.
Dysmorfofobia — jakie części ciała są problemem przy tym schorzeniu?
W 2005 roku wykonano badania, które miały wskazać, na jakich częściach ciała najczęściej skupiają się osoby cierpiące na dysmorfofobię. Wśród nich najczęściej powtarzała się skóra, włosy, nos, a także brzuch, piersi, oczy, uda i zęby. Dlatego pogłębiające się kompleksy związane z tymi partiami ciała mogą również być sygnałem wskazującym rozwijającą się dysmorfofobię.
Jakie są skutki dysmorfofobii?
Brak samoakceptacji często jest utożsamiany z ciałem, a nie psychiką, dlatego nadal jest niewielka liczba pacjentów, która postanawia rozpocząć walkę z dysmorfofobią. W takim przypadku możesz dostrzec wiele negatywnych skutków — większość z nich ma ogromny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Wśród nich można wyróżnić m.in.:
- trudności ze skupieniem swoich myśli na czymś innym niż własny wygląd,
- w ekstremalnych sytuacjach dysmorfofobia może prowadzić do samobójstwa lub samookaleczenia,
- pojawienie się wyuczonych odruchów,
- obniżenie samooceny,
- pogorszenie nastroju,
- pojawienie się zaburzeń psychicznych,
- lęk przed wychodzeniem z domu,
- trudności w relacjach międzyludzkich — widoczne są nawet w kontakcie z najbliższym otoczeniem,
- dysmorfofobia często wiąże się z poddawaniem się niepotrzebnym zabiegom medycyny estetycznej, co czasem może być niekorzystne dla zdrowia.
